Zaburzenia lękowe we współczesnym świecie

     -      Zaburzenia lękowe są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych zaraz obok depresji, uzależnień i problemów ze snem.
-      Przyjmuje się, że występują u 5-20% populacji, częściej jednak u kobiet (o 70 %) niż u mężczyzn, pojawiają się zarówno u dzieci jaki i dorosłych. Największą różnicę pomiędzy płciami wykazano w odniesieniu do fobii specyficznych, najmniejszą w przypadku fobii społecznej.
-      Ponad 30% osób zgłaszających się do lekarza POZ ma objawy lękowe.
-      U około 10% osób zaburzenia lękowe przebiegają z dolegliwościami somatycznymi.
-      Ich powstawanie w dużej mierze zależy od kombinacji działania czynników genetycznych, rozwojowych, osobowościowych jak i środowiskowych.

Objawy lęku

Lęk jest złożony z różnych komponentów, może objawiać się w różny sposób i na różnych poziomach świadomości. Jako pierwsze zauważane są najczęściej dolegliwości fizyczne (to przez nie większość osób udaje się do lekarza POZ martwiąc się, że doświadcza poważnej choroby). Oprócz objawów fizycznych, lęk może się manifestować również inaczej. Poniżej przykłady objawów:

•    Osoba doświadczająca lęku może mieć nieprzyjemne odczucia z ciała w postaci: kłucia, drętwienia, osłabnięcia kończyn, pieczenia w klatce piersiowej, nadmierną suchość w ustach, uczucie dławienia się, zawroty głowy, pocenie się, uderzenia gorąca, dreszcze, nudności, biegunki, osłabienie mięśni lub sztywność.

•    Objawy poznawcze, które mogą się pojawiać to: obniżona koncentracja uwagi, problemy z pamięcią, zawężenie pola uwagi - nadmierna czujność, utrata obiektywizmu, intruzywne myśli, obrazy, wspomnienia, natłok myśli, poczucie derealizacji i depersonalizacji, obsesje i kompulsje.

•    Objawy behawioralne, których doświadcza wiele osób w lęku to: unikanie, ucieczka, bezruch w odpowiedzi na lękowy bodziec, trudności w mówieniu, hiperwentylacja, niepokój i pobudzenie psychoruchowe.

•    Objawy  emocjonalne: zdenerwowanie, drażliwość, złość, niecierpliwość, agresja, uczucie przygnębienia, frustracja.

Leczenie zaburzeń lękowych

Zaburzenia lękowe można z powodzeniem leczyć poprzez psychoterapię i/lub farmakoterapię. Nieleczone mają tendencję do utrwalania.

W farmakoterapii stosuje się przede wszystkim leki przeciwdepresyjne (na przykład, ale nie tylko trójpierścieniowe i SSRI), doraźnie stosuje się benzodiazepiny - jednak mają one potencjał uzależniający. Zawsze o doborze konkretnego leku i dawki decyduje lekarz prowadzący.

Psychoterapia jest często stosowana równolegle z farmakoterapią lub samodzielnie. W  trakcie psychoterapii uczymy się bardzo dużo o naszym funkcjonowaniu i rozumieniu objawów, rozpoznawaniu wzorców zachowań. Dzięki temu możemy wprowadzić zmiany w naszym życiu i w przyszłości lepiej radzić sobie z trudnościami. Jest warunkiem trwałej poprawy i w dużym stopniu zapobiega nawrotom.

Pamiętaj, że zaburzenia lękowe można z powodzeniem leczyć. Jeżeli masz wątpliwości, co do swojego stanu zdrowia rozważ kontakt ze specjalistą. On pomoże Ci ocenić czy zmagasz się z zaburzeniami lękowymi.

     #ZaburzeniaLękowe, #Psychoterapia, #Farmakoterapia, #ObjawyLęku

Opracowała: mgr Klaudia Radecka
·         Nitka-Siemińska A. Zaburzenia lękowe - charakterystyka i zasady leczenia. Forum medycyny rodzinnej 2014; 8(1): 37-43
·         Święcicki Ł. Lęk i zaburzenia lękowe - poradnik dla pacjentów i ich rodzin.
·         Clark D.A., Beck A.T. (2018). Zaburzenia lękowe. Podręcznik z ćwiczeniami opartymi na terapii poznawczo - behawioralnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
·         Gillihan S.J. (2016). Wytrenuj swój mózg. Siedmiotygodniowy program dla osób z zaburzeniami lękowymi i depresją oparty na terapii poznawczo-behawioralnej. Poradnik z ćwiczeniami. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego