Przemoc jest zjawiskiem,
które wielu osobom kojarzy się z biciem czy inną krzywdą fizyczną. Jednak przemoc
nie ogranicza się jedynie do fizycznej szkody.
Kiedy możemy mówić o tym, że zaistniała przemoc?
•przemoc
ma miejsce wtedy, gdy ktoś działa intencjonalnie lub zaniecha
jakiegoś działania; •wtedy,
gdy jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą; •działanie
lub zaniechanie działania jednej osoby doprowadza do naruszenia
prawa i dobra osobistego drugiej; •osoba,
wobec której stosowana jest przemoc doznaje cierpienia, szkód psychicznych
i fizycznych.
Co to oznacza?
O przemocy mówimy zatem, gdy ktoś próbuje wpłynąć na drugą
osobę, krytykując ją, wyśmiewając, zmuszając "bez dyskusji" do
„jedynego słusznego działania”, najlepiej „natychmiast”, często używając do
tego również szantażu, obrażania się lub siły. W tym przypadku jedna osoba jest
znacznie silniejsza od drugiej: fizycznie, psychicznie, zawodowo, materialnie,
społecznie i wykorzystuje to, aby wpłynąć na drugą osobę.
Ponadto sprawca nie liczy się z potrzebami i uczuciami
ofiary, siebie stawia na pierwszym miejscu i dąży do
podporządkowania sobie drugiej osoby. W konsekwencji osoba, która doznaje
przemocy cierpi, doznaje szkody, ta szkoda może być widoczna lub
nie, może być natychmiastowa lub odroczona w czasie. W przypadku przemocy muszą zostać spełnione wszystkie
z powyższych założeń.
Sprawca i ofiara
Osoby, które doświadczają przemocy nazywamy
ofiarami, osoby które dopuszczają się przemocy nazywamy
sprawcami. Dana osoba pełni tą rolę jedynie w tej danej sytuacji
jaką jest sytuacja przemocy, nie w innych sytuacjach społecznych. Ktoś
może być jednocześnie ofiarą przemocy w jednej sytuacji społecznej i sprawcą
przemocy w innej. Sprawca przemocy najczęściej myśli, że robi różne rzeczy dla
dobra ofiary, że jego intencje są dobre, a wszystko co robi jest konieczne, bo
gdyby ofiara była „inna” lub zachowywała się „lepiej” to nie doszłoby do tego
wszystkiego. Ofiara z kolei jest słabsza i nie potrafi się obronić, z czasem
przyjmuje punkt widzenia sprawcy i myśli o sobie w ten sam sposób co on. To
zniekształcenie rzeczywistości wpływa znacząco na fakt, że ofiary przemocy
latami tkwią w przemocowych związkach myśląc, że to co je spotyka jest tylko i
wyłącznie ich winą i „im się należy”. Jednak to zawsze sprawca jest
odpowiedzialny za stosowanie przemocy, nie ofiara i jej zachowanie, które
rzekomo miałoby go sprowokować.
Przemoc a agresja
Podstawową różnicą pomiędzy przemocą i agresją jest fakt, że
aby mówić o przemocy jedna z osób musi mieć znaczą przewagę siły, w
przypadku agresji ta przewaga nie występuje - siły obu stron są wyrównane,
każdy ma prawo wygrać lub przegrać. Rozróżnienie, z którym zjawiskiem mamy do
czynienia jest niezbędne do ustalenia dalszego postępowania. W przypadku
przemocy niezależnie od tego co zrobi ofiara to zawsze przegra, dlatego tak
ważne jest zadbanie o bezpieczeństwo, często konieczne jest wezwanie pomocy z
zewnątrz, a następnie próba niedopuszczenia do sytuacji przemocowych w
przyszłości. Każdorazowe doświadczanie przemocy jest osłabiające dla ofiary,
sprawia, że traci ona siłę i energię do zmiany i do życia.
Jeżeli myślisz, że doświadczasz przemocy, skontaktuj się z
psychologiem, psychoterapeutą, interwentem kryzysowym lub odpowiednimi instytucjami
zajmującymi się problemem przemocy.